برای ساخت کلرید قلع(II) (SnCl₂) از واکنش قلع فلزی (Sn) با اسید هیدروکلریک (HCl)، یک روش آزمایشگاهی ساده و متداول وجود دارد. این فرآیند شیمیایی، ایمن‌تر از روش‌های مبتنی بر گاز کلر است و برای مصارف عمومی (مانند تهیه معرف تشخیص طلا) مناسب است. در ادامه، مراحل کامل را به‌صورت عملی توضیح می‌دهم:
مواد و ابزار مورد نیاز:
- قلع فلزی (خالص) پودر یا خرده‌های ریز (ترجیحاً)
- اسید هیدروکلریک غلیظ (HCl) | ۳۰–۳۷٪ (تازه)
- بشر یا بالن شیشه‌ای
- هیتر مگنت یا حمام شن برای کنترل حرارت
- قیف و کاغذ صافی برای جداسازی بلورها
- آب مقطر سرد برای شست‌وشو
مراحل ساخت (گام به گام):
آماده‌سازی واکنش:
- ۱۰ گرم قلع فلزی (پودر یا خرده) را در بشر شیشه‌ای بریزید.
- اسید هیدروکلریک غلیظ را به‌آرامی اضافه کنید (حجم اسید ≈ ۲ برابر قلع؛ مثلاً ۲۰–۳۰ میلی‌لیتر).
- همزن مغناطیسی در ظرف قرار دهید.
انجام واکنش:
- ظرف را روی هیتر مگنت با دمای ملایم (۵۰–۶۰°C) قرار دهید.
واکنش شیمیایی:
Sn(s) + 2HCl(aq) → SnCl₂(aq) + H₂(g)
- گاز هیدروژن (H₂) به‌صورت حباب‌های ریز آزاد می‌شود.
- تا حل شدن کامل قلع هم بزنید (زمان ≈ ۳۰–۶۰ دقیقه).
تغلیظ محلول
- پس از پایان واکنش (تبدیل قلع به محلول شفاف SnCl₂)، حرارت را افزایش دهید تا حجم محلول به **یک‌سوم** کاهش یابد.
- این کار بلورسازی را تسهیل می‌کند.
تبلور و جداسازی
- محلول داغ را در ظرف دیگری ریخته، با یخ سرد کنید (≈ ۵–۱۰°C).
- بلورهای سفید SnCl₂·۲H₂O(دی‌هیدرات) تشکیل می‌شوند.
- بلورها را با کاغذ صافی جدا کرده و با مقدار کمی آب مقطر سرد بشویید.
خشک‌کردن
- بلورها را روی شیشه ساعت در دسیکاتور (حاوی سیلیکاژل) قرار دهید تا رطوبت جذب شود.
- محصول نهایی: پودر کریستالی سفید (راندمان ≈ ۸۰–۹۰٪).
دیدگاه خود را بنویسید